لوگو امرداد
نمادشناسی(5)

پرنده سیمرغ

سیمرغاین موجود افسانه­‌ای ایرانی، ترکیبی از طاووس، شیر و گریفین(موجودی افسانه­‌ای با تن شیر و سر عقاب) است که در افسانه­‌های قفقازی و روسی نیز دیده می­‌شود. او نیروی بهبود‌ بخشی و جادویی دارد و نماد ازدواج بهشتی و زمینی است. سیمرغ در میان نقش­‌های به­‌کار رفته در آثار ایرانی شهرت بسیاری پیدا کرده است. در ظرف­‌های سیمین(:نقره) دوره­‌ی ساسانی و نیز در کنده­‌کاری­‌های طاق­‌بستان بر روی حاشیه­‌ی جامه­‌ی شاهِ سوار بر اسب، نقش سیمرغ به­ چشم می­‌آید. در این آثار تصویر سیمرغ ترکیبی از طاووس، شیردال، شیر و سگ است. نقش سیمرغ بر روی پارچه­‌های دوره­‌ی ساسانی نیز دیده می­‌شود. در این نقش­‌ها تصویر سیمرغ به­‌گونه­‌ای تزیینی میان دایره­‌هایی جای گرفته است. نمونه­‌ای از چنین پارچه­‌ای در موزه­‌های «ویکتوریا» و «آلبرت» لندن موزه­‌های هنرهای تزیینی پاریس در پیوند با سده­‌ی هفتم میلادی نگه­داری می‌شود.

در پارچه­‌های دوره­‌ی اسلامی و به­‌ویژه در دوره­‌ی صفوی نیز نقش سیمرغ بازآفرینی شده است. فرش نیز از دیگر هنرهایی است که از گذشته تا کنون نقش­‌هایی از سیمرغ را در خود جای داده است. سفال و کاشی نیز از دیگر بسترهای هنری برای نمایش شکل­‌های گوناگونی از این پرنده­‌ی افسانه­‌ای است. کاشی در پیوند با سده­‌ی هفتم در موزه­‌ی «متروپلیتن» تنها نمونه­‌ای از نقش سیمرغ بر روی کاشی است. در زمینه‌ی نقاشی و نگارگری نیز نقش­‌های گوناگونی از سیمرغ در نسخه­‌ها و کتاب­‌ها نقش بسته است. برای نمونه می­‌توان به نگاره‌ای با نقش سیمرغ از کتاب­ «منافع­‌الحیوان» قرن هفتم یا نگاره­‌ی نبرد «اسفندیار با سیمرغ» از نسخه­‌ی خطی شاهنامه در پیوند با قرن هشتم مکتب شیراز در مکتب «آل­اینجو» موزه­‌ی «توپکاپی» استانبول نام برد.   

به اشتراک گذاری
Telegram
WhatsApp
Facebook
Twitter

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترین ها
1403-01-09