جشن تیرگان و یادبود حماسه‌ی آرش به کوشش انجمن فرهنگی افراز دوشنبه 10 تیرماه خورشیدی برابر با روز تیرایزد از ماه تیر (13 تیرماه در گاهشمار زرتشتی) در تالار فردوسی خانه‌ی اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
در این آیین شروین وکیلی (جامعه‌شناس و نویسنده)، اسماعیل کهرم (بوم‌شناس و کنشگر زیست‌بوم)، استاد امیر صادقی (شاهنامه‌خوان و چکامه‌سرا) و محمدعلی دادخواه (حقوقدان و کنشگر فرهنگی)، پیرامون تیرگان سخنرانی کردند. اجرای برنامه را حامد بصارتی بر دوش داشت.
علیرضا افشاری، دبیر همایش و از بنیادگذاران انجمن فرهنگی افراز در آغاز برنامه از نخستین جشن تیرگانی که این انجمن در سال 1383 خورشیدی، در تالار کاخ دانش‌آموزی و با حضور شادروان دکتر ورجاوند و استاد جنیدی برپا شده بود، یاد کرد و از اینکه امروز این جشن‌های باستانی زنده شده و در سطح جامعه از چنین مناسبت‌هایی یاد می‌شود ابراز خرسندی کرد. او پُرمعنی و پرمایه‌‌تر شدن روزها با استوره‌ها و داستان‌های حماسی و پهلوانی و تاریخی (در این مورد، نبرد ایزد تیشتر یا دیو اَپوش تا پرتاب تیر آرش و زادروز بابک خرمدین) را از جمله کارکردهای نگاهداشت این شادروزها در عصر امروز دانست.
دکتر محمدعلی دادخواه، وکیل سرشناس حوزه‌ی میراث فرهنگی و پژوهشگر عرصه‌ی میراث معنوی، نخستین سخنران همایش بود که به چیستیِ تیرگان پرداخت. نویسنده‌ی کتاب «نوروز و فلسفه هفت‌سین»، که تاکنون بیش از بیست چاپ داشته است، به بازکردن معنای نام ماه‌های ایرانی و نمودهای امروزینِ آنها پرداخت و سپس فلسفه‌ی جشن‌های باستانی مردم ایران را بازگو کرد و در پایان از تیرگان و تیر آرش گفت.
در دنباله استاد امیر صادقی، روایتگر شاهنامه، بر روی صحنه رفت و نخست سروده‌هایی را در وصف مجلس که بر وزن شاهنامه سروده بود خواند و سپس باشندگان (:حاضران) را به اجرایی از شاهنامه (بخشی از داستان عاشقانه‌ی زال و رودابه ـ دیدار سیندخت با سام) که از سوی دو شاگردِ نونهالش (سارا طالح‌پور و محمدمهدی زادفرخ) به زیبایی اجرا شد فراخواند.
استاد صادقی با برپایی «پیام‌سرای فردوسی» به پرورش شاگردانی در راستای روایت‌گری شهنامه می‌پردازد. در پایان این بخش از برنامه، استاد امیر صادقی، باشندگان را به اجرایی زیبا و پربار از داستان سوگ‌ناکِ کشته شدنِ ایرج به دستِ برادران، مهمان کرد.
دکتر اسماعیل کهرم، بوم‌شناس، پژوهشگر و کنشگر زیست‌بوم دیگر سخنران نشست با توجه به بازدیدی که از بخش کاوش‌های فضایی ناسا در آمریکا داشت گفت: تنها بر روی رفتن به سیاره‌هایی سرمایه‌گذاری می‌شود که در آنها آب و در نتیجه گمانه‌ی زیست وجود دارد و با توجه به این موضوع بر اهمیت آب تاکید کرد و بی‌توجهی‌هایی که در این سال‌ها نسبت به آن در این سرزمین خشک شده است گفت. او در بخشی دیگر از سخنانش از کنشگران محیط‌زیستی که بیش از 500 روز است در بند هستند یاد کرد و خواستار رسیدگی به وضعیت آنان شد و در عین حال نسبت به کم‌کاری‌ها و بی‌توجهی‌های دولت به مقوله‌ی محیط‌زیست هشدار داد و کارهایش را بر وارون (:خلاف) شعارهای آغازینش دانست.
دکتر شروین وکیلی، جامعه‌شناس و نویسنده در ادامه‌ی همایش به چرایی و شیوه‌ی پیوند ایزدان در روایت آرش پرداخت و این که هنگام خواندن تیریشت، یعنی کهن‌ترین متنی که در آن به آرش کمانگیر اشاره شده، این پرسش مطرح می‌شود که عناصر مربوط با تیر آرش چرا به این ترتیب در متن مورد اشاره قرار گرفته‌اند؟ چرا اهورامزدا بر تیر می‌‌دمد و چرا مهر است که تیر را هدایت می‌کند و نقش آناهیتا و زمین در این میان چیست؟ و چگونه است که وارونه‌ی روایت‌های یونانی در این‌جا انسان بازیچه‌ی دستِ خدایانِ نیست بلکه این خدایان هستند که در خدمت انسان درمی‌آیند و هر کدام وظیفه‌ای را در به ثمر رسیدنِ تیر بر عهده می‌گیرند. سپس پیشنهاد‌هایی را ارایه داد که برپایه‌ی شناخت سیمای ایزدان باستانی ایرانی و چگونگی پیوند خوردن‌شان با عناصر طبیعی از یک سو، و فرشتگان و مفاهیم انتزاعی اندیشه‌ی زرتشتی از سوی دیگر شکل گرفته‌اند.
وی در پایان آرش کمانگیر را مانند بسیاری از شخصیت‌های استوره‌ای کلیدیِ دیگر (همچون رستم و سوشیانس) که گرانیگاهی از برخورد چندین مدار مفهومی و جریان معنایی هستند دانست و گفت: این استوره‌ها اراده‌ی انسانی برای دگرگون ساختن هستی یا پاس داشتن آن را نمایندگی می‌کنند.
اجرای دو قطعه موسیقی از سوی کیوان حسینی از ساخته‌های خودش با درونمایه‌های عاشقانه و حماسی-میهنی، همچنین اجرای کاری از اثری از آرتوش، هنرمند قدیمی، با نواختن پیانو و اجرای سرود «ای ایران» با همراهی باشندگان پایان‌بخش این برنامه بود.
پیشکش لوح سپاس از سوی استاد صادقی و پیام‌سرای فردوسی به علیرضا افشاری به پاس دو دهه تلاش فرهنگی و سپاسداری انجمن افراز با پیشکش تقدیرنامه‌هایی به دو هنرمند نوجوانِ روایتگر شاهنامه از دیگر بخش‌های برنامه بود.
حامد بصارتی، مجری همایش
علیرضا افشاری دبیر گروه انجمن فرهنگی افراز
دکتر محمدعلی دادخواه
استاد امیر صادقی، شاهنامه‌خوان در ابتدا چکامه خود را خواند
استاد میرصادقی بخشی از شاهنامه فردوسی را روایت کرد
محمد مهدی زادفرج، نقال نوجوان
سارا طالعی‌پور، نقال نوجوان
بخشی از داستان عاشقانه‌ی زال و رودابه ـ دیدار سیندخت با سام
اجرای استاد امیر صادقی
از علیرضا افشاری دکتر دادخواه سپاسداری کرد
از نقالان نوجوان اسماعیل کهرم سپاسداری کرد
استاد برجسته محیط زیست، اسماعیل کهرم
استاد شروین وکیلی
نوازنده و خواننده کیوان حسینی
شاعر، وحید خدایی
نواختن سرود میهنی ایران با همراهی باشندگان جشن تیرگان
فرتور از همایون مهرزاد است.
1393
