شخصیتهایی از آیین زرتشت، یهود و اسلام، در نشست تخصصی دانشگاه تهران، به بررسی راههای مقابله با افراطیگری و پدیده تکفیر در ادیان پرداختند.
نشست بررسی «پدیده تکفیر از منظر ادیان»، دوشنبه، ۱۰ دیماه 1397 خورشیدی در دانشگاه تهران برگزار شد. موبد پدرام سروشپور از انجمن موبدان تهران، با بیان ویژگیهایی از آیین زرتشت، مانند خردورزی، اندیشهی نیک، راستیجویی و سوشیانس (نجاتبخش)، که در میان همهی ادیان مشترک است، راههای مبارزه با کفر را بررسی کرد. متن سخنرانی وی با عنوان «تکفیر از منظر آیین اوستا» را در دنبال میخوانید:
«به یاری دانای کل هستیبخش
ضمن سپاسگزاری از تمامی دستاندرکاران این همایش، سالروز زایش حضرت مسیح را به تمام مسیحیان شادباش گفته و از ابراز همدردی آقای دکتر واعظی با زرتشتیان به مناسبت درگذشت پیامبر بزرگ ایران «اشوزرتشت» سپاسگزارم.
تمام پیامبران الهی از سوی خدای واحد برای راهنمایی انسانها به سوی حقیقت مشترک آمدهاند. این حقیقت مشترک باور به خدای یکتاست، ارزش نهادن به جایگاه انسان و اینکه پاداش نیکی نیکی است و پاداش بدی بدی.
اما آن چه که از بررسی تاریخ ادیان گویاست، تنها در زمان پیامبران به دلیل حضور ایشان، حقیقت دین به صورت شفاف و بدون هیچ اضافاتی بیان شده و به گفته کتابهای دینی زرتشتی، جهان گاهانی بوده است. اما پس از پیامبران با استیلای قدرتطلبی و منافع مادی، پیروان پیامبران از مسیر ایشان دور شدهاند و دین به ابزاری در دست قدرتطلبان تبدیل شده است و ایشان به جای آن که نیکی را برای ارج و ارزش آن انجام دهند، حتی دینداری را نیز تبدیل کردهاند به معاملهگری با خدا.
برای دستیابی به حقیقت دین، که حقیقتی مشترک بین تمام ادیان الهی است، همزیستی و در نهایت گفتگو و هماندیشی پیروان ادیان مختلف میتواند راهگشا باشد. ایران به واسطه قدمت یکتاپرستی و این که در مرکز رفت و آمد بسیاری از تمدنها قرار داشته فرصتی خاص از این جهت فراهم آورده است و آنچه که بنام فرهنگ ایرانی امروزه شناخته میشود دارای چنین ظرفیت بزرگی است.
موثرترین کار در جلوگیری از شکلگیری حرکتهای تکفیری، شناختن و پیشگیری از بروز بدفهمیهای دینی است که به درستی هم توقع بر این است که ریشه آن را باید در کشورهای باثبات دینی و بنیهای چون ایران جستجو کرد.
اگر از نگاه دین زرتشتی بخواهم راه حل جلوگیری از این انحرافات را جستجو کنیم باید واژه «وهومن» را بشناسیم که در فارسی بهمن است.
شیخ اشراق سهروردی درباره نخستین جلوه خدا که آن را نور اقرب مینامد در حکمه الاشراق چنین مینویسد: «… پس ثابت شد که نخستین صادر از نورالانوار یکی بود وآن نور اقرب، نور عظیم بود که زرتشتیان آن را بهمن مینامند»
بهمن به معنی اندیشه پاک است و هدف و جایگاهی است که انسان باید به آن دست یابد و راه دستیافتن به آن ارتقا اندیشه انسان با تکیه بر دین یا همان وجدان است. پس باید به اندیشه انسانها احترام گذاشت و راه دینداری انسانها را در کمال اندیشه ایشان جستجو کرد. در این راستا باید هدف روحانیون آگاه کردن انسانها باشد و اتفاقا هنگامی که این آگاهی و احترام به اندیشه به نام دین محدود میشود آغاز به بیراهه رفتن پیروان و شکلگیری حرکتهای تکفیری است.
یکی دیگر از ویژگیهای پیامبران تازه کردن جهان است و تاریخ پیامبران نشانگر این واقعیت است که تمام ایشان بتشکنهای زمان خود بودهاند در حقیقت پیامبران آزاداندیشانی بودهاند که بتهای اعتقادی، ناراستیها و انحرافات زمان خود را شناخته و با شجاعت برای رفع آنها کوشیدهاند.
سوشیانس نیز که در گاتها به کار رفته و از آن همان نجاتبخش در سایر ادیان را برداشت میکنند اتفاقا تنها با یک دیو به مبارزه میپردازد به نام دیو «آشموغی» که به معنی بدعتهای نادرست است. بدعتهایی که حول هسته مرکزی دین را فراگرفته و نور حقیقی دین را کدر کردهاند و به همین دلیل در کتاب دینکرد آمده است زمانی که سوشیانس ظهور کند جهان دوباره تازه و گاهانی شده و گاهانی منظور همان زمان پیامبر است.»
یک پاسخ
درود بر موبد پدرام سروشپور و همه موبدان گرامی، اين نگاهبانان آیین بهی .