بهره‌گیری از دفترها و گفتارهای یونانی پیرامون تاریخ ایران باستان اگرچه همواره بایسته‌ی سنجش و آزمون بوده است، اما در آغاز باید این را پذیرفت که بیشترین آگاهی ما پیرامون سردار جان فشان هخامنشی، آریوبرزن، از همان دفترها و گفتارهای باختری (:غربی) است.
بر این اساس ما در بازسازی و بازگویی پایمردی‌های آریوبرزن، وامدار یونانیان و رومیانی هستیم که اگرچه اندیشه‌ی سیاسی آنان رویاروی ایرانیان و پارسیان بوده، اما ناخودآگاه در برابر ایستادگی و پایداری سرداری که دشمنشان به شمار می‌رفته، سرِ کُرنش فرود آورده‌اند و در بازگویی (:روایت) حماسه‌ی دروازه‌ی پارس (ایستادگی آریوبرزن) از هم گوی سبقت ربوده‌اند. در اینجا گزارش تاریخی را که درباره‌ی آریوبرزن بازگو می‌کنیم می‌توان حماسه‌ی نام «دروازه‌ی پارس» یا «در بند پارس» نهاد. گزارشی که بی‌گمان روایت بازمانده‌ای از جان‌فشانی میهن‌پرستان از خودگذشته‌ای است که در برابر تازش گجسته‌ی مقدونی تا واپسین دم تاب آورده و الگویی بهت‌آور در برابر خیانت‌پیشگی سرداران مقدونی شده‌اند.
هیچ دور نیست که گفتارهایی از این پهلوان-سردار ایرانی در سنت تاریخنگاری ایران باستان روایت می‌شده که با دیگر نمونه‌های یاد شده در ادب پایداری (مقاومت) ایرانیان باستان درهم‌آمیخته و در فرآیند شکل‌گیری این گونه‌ی حماسی، در کنار رستم و سورنا، آرش و زریر جای گرفته است!
آنچه در بالا آمده چکیده‌ای از نوشتار «آریوبرزن؛ نماد پایداری ایرانی» است که به قلم فرشید ابراهیمی پژوهشگر تاریخ در رویه‌ی تاریخ امرداد 393 چاپ شده است.
لینک خرید اینترنتی شماره‌‌ی 392 امرداد:
لینک اشتراک ایمیلی هفته‌نامه‌ی امرداد:
