دژ گبری جهرم درآستانه‌ی ثبت ملی

پرونده قلعه گبری به شوند (:دلیل) ویژگی‌های معماری و ارزش تاریخی، تکمیل و برای ثبت در فهرست آثار ملی به شورای ثبت آثار فرستاده می‌شود.

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان فارس و به گفته‌ی صدیقه عبدالهی،  مسوول ثبت آثار اداره کل میراث فرهنگی فارس، پرونده ثبت قلعه گبری در شهرستان جهرم به شوند ارزش تاریخی و ویژگی‌های معماری در اسفند‌ماه سال گذشته با همکاری شماری از دوست‌داران میراث فرهنگی این شهرستان تکمیل و این پرونده در اردیبهشت‌ماه سال 1397 خورشیدی برای پیشنهاد ثبت در فهرست آثار ملی به شورای ثبت آثار فرستاده خواهد شد.
برپایه‌ی این گزارش، دژ نامور به قلعه گبری از دژهای سال‌های پایانی ساسانی و آغاز دوره‌ی اسلامی در شهرستان جهرم است. این اثر در بخش جنوبی شهر جهرم میان کوهی برفراز شهر و در پشت غار سنگ‌شکن (بزرگترین غار دست‌ساز ایران) جای گرفته است.  این غار که از نام‌ورترین غارهای دستکند است بر اهمیت قلعه و استقرارهای جانبی آن می‌افزاید.
ویژگی‌های ساختاری دژ گبری به عنوان یک دژ مسکونی با ویژگی‌های دفاعی معرفی می‌شود. در این دژ شمار بسیاری ساختار معماری ،یک چاه سنگی با ژرفای نامعلوم ، 2 حوضچه‌ی تصفیه‌ی آب، 3 برکه‌ی مشهود، یک دیوار سنگ‌چین سراسری در بخش جنوبی، سنگ آسیاب ناتمام، شماری نشانه‌ی  کنده‌کاری بر سنگ و آبراهه‌های کوچک وجود دارد.
نخستین و  ویژه‌ترین اثر چشم‌گیر در دژ گبری، ساختار دو ستون آجری برافراشته برسر چاه دستکند بزرگی است که در بالا دارای پهنایی نزدیک‌به 260 سانتی متر است و در بلندی‌های گوناگون پهنای متفاوتی دارد. همچنین در بین اهالی در مورد ژرفای بسیار این چاه بازگفت‌های (:روایات) گوناگونی وجود دارد.
فضاهای معماری گسترده‌ای نیز در سطح قلعه در حد پِی برجای مانده است که بزرگترین آن‌ها معروف به شاه‌نشین است. این فضا تقریبا در بالاترین بخش و بر فراز دره و راه دسترسی ساخته شده است.
از ویژگی‌های این قلعه وجود حوضچه‌های تصفیه آب است که در کمتر دژی دیده شده است. ساکنین به وسیله‌ی این حوضچه‌ها آب باران را تصفیه و به چاه سنگی هدایت می‌کرده‌اند.

وجود این دژ، غار سنگ‌شکن جهرم و بسیاری آثار معماری دیگر همچون جاده‌ی ادویه بر ویژگی‌های استقراری و ارتباطی کوه البرز در جنوب شهر جهرم می‌افزاید.

فرتور رسیده است.

0114